Obesitas, een toenemend wereldwijd probleem

Technologieën, veranderingen in leefstijl, transformatie in voeding; er zijn veel factoren die bijdragen aan de opmars van het wereldwijde probleem obesitas. Het is een complex probleem en niet in een paar regels samen te vatten. Maar één ding is zeker: beweging is een waardevolle remedie.

U komt laat thuis na een lange, stressvolle dag en u heeft geen tijd gehad om boodschappen te doen. Terwijl u voor de lege koelkast staat, komen er twee oplossingen in u op: auto inspringen en een kant-en-klare maaltijd kopen of eten bestellen terwijl u relaxt op de bank zit en eindelijk tijd heeft uw Instagram te bekijken.

Beide opties laten hetzelfde beeld zien: technologie en gemak maken beweging minder noodzakelijk. Boodschappen doen, huishoudelijke taken, autorijden: bijna elke activiteit in het dagelijks leven kan worden gedaan met minimale fysieke inzet. We zijn op dat punt beland waar we ophouden te bewegen en vrijwel niets hoeven op te geven.

Harde feiten over obesitas

Dit is een heel nieuwe leefstijl, die behalve een aantal voordelen, ook nadelen met zich meebrengt die niet genegeerd mogen worden. Bijvoorbeeld het toenemende aantal mensen met overgewicht en obesitas. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is in de afgelopen 30 jaar het aantal volwassenen met obesitas wereldwijd met 200% toegenomen. En het aantal jongeren met liefst met 400%. Wereldwijd zijn er momenteel 1,9 miljard volwassenen met overgewicht terwijl 13% van de wereldbevolking aan obesitas lijdt. Bij vrouwen komt obesitas het vaakst voor. Verontrustender is dat obesitas onder jongeren fors toeneemt in een steeds hoger tempo.
De verschillen wereldwijd zijn aanzienlijk. In de Verenigde Staten heeft maar liefst 35% van volwassenen obesitas en in Vietnam slechts 1,6%. Volgens de gegevens in de studie ´Global Burden of Disease´ is obesitas een wereldwijde trend en is overal ter de wereld toegenomen, ongeacht het inkomensniveau. Dit probleem raakt ons allemaal.

Obesitas: wat is de oorzaak en wat zijn de risico´s?

Is overgewicht nu echt zo zorgwekkend? De gegevens over de relatie tussen obesitas en de uitbraak van ziektes suggereren van wel. Er zijn vele en vaak ernstige gezondheidsrisico´s die in verband worden gebracht met overgewicht en obesitas. Chronische ziektes zoals suikerziekte type 2 en hart- en vaatziekten worden significant geassocieerd met zwaarlijvigheid. Hetzelfde geldt voor problemen aan de luchtwegen, spier- en skeletaandoeningen, stofwisselingsstoornissen en kanker.

In 2015 was obesitas de oorzaak van het overlijden van zo’n 4 miljoen mensen wereldwijd. Dat staat gelijk aan 7% van alle sterfgevallen. De meeste hiervan werden veroorzaakt door hart- en vaatziekten, gevolgd door chronische nierziekten. Het is te makkelijk om de vinger te wijzen naar technologische ontwikkelingen. Want om te zeggen dat onze smartphone de oorzaak is van zo’n groot probleem is niet alleen naïef, maar ook onjuist.
Zelfs al is het niet mogelijk is om één oorzaak aan te wijzen, de toegenomen beschikbaarheid, toegankelijkheid en betaalbaarheid van calorierijk voedsel, wordt gezien als de doorslaggevende factor. Het evenwicht tussen de hoeveelheid calorieën die geconsumeerd worden en de verbranding, is verstoord. Dat is de meest aanwijsbare oorzaak van obesitas.
Daarnaast is er een toename in zittende beroepen, nieuwe vervoersmiddelen en de onophoudelijke verstedelijking wereldwijd (toen we het over die lange, zware dag hadden, dacht u aan de grote stad of aan een rustig plattelandsdorpje?). Hierdoor wordt bewegen vaak vergeten.

Een kwestie van leefstijl

Als zwaarlijvigheid daadwerkelijk een gevaar vormt, is een inactieve leefstijl zorgelijk. Of tenminste, dat zou zo moeten zijn. In een studie van fysiologen in het Journal of American Medical Association is dit de focusvraag. De focus in onderzoek dat tot nu toe is gedaan, verschuift daarmee van gewicht naar beweging. Als het gaat om het bestrijden van obesitas-gerelateerde ziekten, blijkt dat verandering van levensstijl van Amerikanen effectiever is dan activiteiten die gericht zijn op gewichtsverlies.

Blijf sporten

Regelmatig trainen kan helpen in de strijd tegen het risico op hart- en vaatziekten. Sporten verlaagt namelijk de bloedruk en het cholesterol, en verbetert het metabolisme. Ongeacht het gewichtsverlies. Dat is ook precies wat Jessmyn Stanley, yogainstructrice en oprichtster van de EveryBody sportschool in Los Angeles, inspireerde. Het lijkt erop dat er in de VS een beweging is ontstaan die als doel heeft het concept van fitness opnieuw te definiëren. Jessmyn Stanley heeft niets anders gedaan dan deze ideeën omzetten in actie door een sportschool op te zetten waar iedereen ongeacht fysieke gesteldheid kan trainen en ze zich op hun gemak voelen. All-inclusive.

Gewichtsverlies levert essentiële fysieke voordelen op. Een lager lichaamsgewicht betekent minder druk op de gewrichten. Daarnaast zorgt intensieve lichaamsbeweging voor een goede bloedcirculatie in de gewrichten waardoor de soepelheid verbetert en frictie vermindert. En als dat nog niet voldoende motivatie is voor lichaamsbeweging, dan zorgt het positieve geestelijke effect van trainen daar wel voor. Dankzij de endorfine die vrijkomt in de hersenen waardoor het lichaam na een periode van trainen om beweging vraagt. Een uitgelezen kans dus om er een gewoonte te maken en hiermee obesitas terug te dringen.